Internet dünyasının ve webin gelişmesi sadece son kullanıcılara değil, biz yazılım geliştiricilere de büyük kolaylıklar sağlıyor. Bundan 5-6 sene önce sadece bilgisayarımıza program kurarak erişebildiğimiz araçları hatta uygulamaları artık bir web tarayıcısı üzerinden kullanmamız mümkün olabiliyor. Bu bize hem hız ve kolaylık sağlıyor, hem de bulutun gücünü kullanarak gittiğimiz heryerde, kullandığımız her bilgisayarda veya akıllı telefonda bu araçlara erişmemizi sağlıyor.

Bu yazımda daha önceden birkaç kez kullandığım ve web tarayıcısı üzerinden veritabanı modellemesi oluşturmamızı sağlayan güzel bir web aracını sizlere tanıtacağım: Vertabelo. www.vertabelo.com linkinden ulaşabileceğiniz bu araç internet tarayıcısı üzerinden projenizin veri tabanı tablolarını tasarlayıp, aralarındaki ilişkiyi kurabileceğiniz ve SQL çıktılarını alabileceğiniz birçok kolaylık sunuyor.

Vertabelo, toplamda 3 proje ve proje bazında da 20 tablo oluşturmanızı sağlayan ücretsiz bir üyelik sağlıyor. Yani ücretsiz üyelik seçeneğiyle küçük projelerinizin tablo tasarımını bu araçta kolayca yapabilirsiniz. Veya büyük bir projenin dahi belirli bir modülünün veya geliştirilecek yeni özelliklerinin tablolarını bu araç üzerinden çıkarmanız mümkün. Akademik dünyadaki kişiler ve öğrenciler için de tam sürümü ücretsiz kullanma olanağı sunuyor.

Yeni bir model oluştururken MySQL, PostreSQL, SQLite, SQL Server ve Oracle gibi veritabanlarından birini seçebiliyorsunuz. Boş bir model oluşturabileceğiniz gibi, sitede bulunan birçok şablon veritabanı modelinden birini seçebiliyorsunuz. Elinizde olan bir veritabanı dosyasını yükleyerek bir model oluşturma seçeneği de var.

Aşağıdaki örnekte benim okuldayken ödev için hazırladığım, bir araç kiralama firmasının basit bir veri tabanı modellemesi görünüyor.

Resmi büyütmek için üzerine tıklayabilirsiniz.

Bu ekranda, sıfırdan tabloları oluşturup her birinin içine istediğiniz alan ve özellikleri ekleyebilirsiniz. Onun dışında tabloların birbirleriyle olan ilişkilerini, hangi alanın hangi tabloda nasıl bir rol alacağını da yine bu ekranda belirleyip ayrıca ekstra SQL fonksiyonları da yazabilirsiniz. Bu süreç sırasında yaptığınız herhangi bir hata “Errors” sekmesi altında görülecektir. Ekranın üst tarafında bulunan araçlar sekmesinde projeye ait SQL script’ini oluşturabilir, modelin XML veya resim olarak çıktılarını da alabilirsiniz.

Vertabelo’nun kolay kullanımının yanında çok başarılı bir dokümantasyona da sahip. Herhangi bir modele başlamadan önce o sayfası ziyaret ederek, bu aracın nasıl daha etkili kullanıldığını inceleyebilirsiniz. Bunun yanında dokümantasyon ekranındaki “Community” sekmesinde diğer üyelerin hazırladığı modelleri şablon olarak kullanabilirsiniz. Son olarak, Vertabelo yeni başlayanlar için kendi içerisinde ücretsiz SQL tutorial programı da hazırlamış, yine dokümantasyon sayfasından bu ekrana ulaşabilirsiniz.

Birçok yazılım geliştiricinin zaten kendi bilgisayarında bir veritabanı yönetim aracı kuruludur, dolayısıla bu tip bir araca çok ihtiyacı olmayabilir. Ama günlük koşturmaca içerisinde arkadaşlarınızla veya müşterilerinizle bir araya geldiğinizde yanınızda bilgisayarınız değil de bir tablet veya büyük ekranlı bir akıllı telefonunuz varsa, aranızda konuşarak hızlıca bu tip bir araç üzerinden tablo tasarımları oluşturabilirsiniz. Aşırı işkoligseniz bir kafede kahvenizi içerken veya servisle-otobüsle evinize dönerken takım arkadaşınızla model oluşturmak da mümkün.

Veritabanı tasarımı yapmak ve tablo oluşturmak için internette farklı online araçlar da bulunuyor. Çok fazla inceleyip kullanma şansım olmasa da sizlere GenMyModel ve dbDiffo gibi iki siteyi incelemenizi önerebilirim. Umarım Vertabelo veya yukarıda belirttiğim iki araç kişisel bilgisayarlarınız olmadığında veritabanı tasarımı yapmak konusunda sizlere yardımcı olur.